VASİYETNAME

15 yaşını doldurmuş ve ayırt etme yetisine sahip herkes, ölümünden sonra kendisine ait malların ne olacağı ve kimi mirasçı atayacağı konusunda bir belge düzenleyebilir ve bu belgeye vasiyetname denir.

MEDENİ KANUN

Madde 502- Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve onbeş yaşını doldurmuş olmak gerekir.

Vasiyetnameler resmi, elyazılı ve sözlü olmak üzere 3 şekilde yapılabilir.

Resmi vasiyetname, iki tanık ile beraber sulh hakimi ya da noter huzurunda yeminli ve mutlaka Türkçe olarak hazırlanır. Vasiyet eden kişi Türkçe bilmiyorsa mutlaka tercüman bulundurulur. Tanıkların vasiyet edenin usul(üstsoy) ve füru(altsoy) akrabası olmaması gerekir.

MEDENİ KANUN:

Madde 532 - Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir.

Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir.

Madde 533 - Mirasbırakan, arzularını resmî memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir.

Vasiyetname, mirasbırakan tarafından okunup imzalanır.

Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar.

Madde 534 - Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra mirasbırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder.

Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve mirasbırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.

Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir.

Madde 535 - Mirasbırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine mirasbırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder.

Bu durumda tanıklar, hem mirasbırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından mirasbırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.

Elyazılı vasiyetname ise kişinin mutlaka kendi el yazısı ile hazırlanan, özellikle imza kısmının mutlaka el yazılı olması gerektiği vasiyetname türüdür. Bu vasiyetnameyi hazırlayan kişi vasiyetnamesini hazırladıktan sonra saklanmak üzere vasiyetnamesini sulh hakimi ya da notere bırakır. El yazısı ile başından sonuna hazırlanmadıkça, yapıldığı ay, gün ve yıl belirtilmedikçe vasiyetname geçerli olmaz.

Madde 538- El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur.

El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hâkimine veya yetkili memura bırakılabilir.

Sözlü vasiyetname ise hastalık, ulaşım yokluğu, yakın ölüm tehlikesi gibi durumlarda, iki tanık huzurunda vasiyet edecek kişinin son arzularını tanıklarına anlatması ve bu tanıkların bu arzuları yazıya dökmeleri ile hazırlanır. Tanıklar yine ikisi beraber ilgili mahkemesine hemen zaman geçirmeden başvurarak vasiyet eden kişinin son arzularını belirttiği ve kendilerinin yazdığı belgeyi sunarlar. Bu belge de gün ay yıl ayrıntılı olarak açıkça belirtilmelidir. Genelde elyazılı ya da resmi vasiyetname yapamayacak durumda olanlar için öngörülen sözlü vasiyetname, vasiyet eden kişi eğer diğer vasiyet türlerinden yapabilecek duruma gelirse 1 ay sonra hükmünü kaybeder.

Madde 539 - Mirasbırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir.

Bunun için mirasbırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler.

Resmî vasiyetname düzenlenmesinde okur yazar olma koşulu dışında, tanıklara ilişkin yasaklar, sözlü vasiyetteki tanıklar için de geçerlidir.

Madde 540 - Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatır. Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hâkime beyan ederler.

Tanıklar, daha önce bir belge düzenlemek yerine, vakit geçirmeksizin mahkemeye başvurup yukarıdaki hususları beyan ederek mirasbırakanın son arzularını bir tutanağa geçirtebilirler.

Sözlü vasiyet yoluna başvuran kimse askerlik hizmetinde bulunuyorsa, teğmen veya daha yüksek rütbeli bir subay; Ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunuyorsa, o aracın sorumlu yöneticisi; sağlık kurumlarında tedavi edilmekteyse, sağlık kurumunun en yetkili yöneticisi hâkim yerine geçer.

Madde 541 - Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşer.

Vasiyet eden kişi her zaman vasiyetnameden dönebilir. Yeni bir vasiyetname ile eskiden dönebileceği gibi tamamen vasiyetnamesini yok ederek dönebilir. Kısmi olarak da vasiyetname değiştirilebilir.

VASİYETNAMENİN AÇILMASI VE TENFİZİ

Vasiyet eden kişi öldüğünde mirasçıları tarafından ilgili yer sulh hakimine başvurularak vasiyetnamenin açılması ve okunması istenir. Vasiyetname okunurken vasiyet eden kişinin tüm yasal mirasçıları da hakim huzurunda bulunur.