TAHSİL ZAMANAŞIMINI ÖNLEMEK AMACIYLA (MEMURLARCA) YAPILAN SEMBOLİK ÖDEMELERİN HUKUKİ DURUMU NEDİR?

Uyuşmazlık Konusu

Uyuşmazlığın konusunu oluşturan husus; tahsil zamanaşımının dolmasını önlemek amacıyla borçlu hesabına (memurlarca) yapılan sembolik düzeydeki ödemelerin zamanaşımını kesip kesmeyeceğidir.

Gelir İdaresi; “tahsilat zamanaşımı süresi içinde borcunu ödemeyen mükellefin borcuna mahsuben yapılan her ödemenin zamanaşımını kestiğini, kanun lafzının açık ve yoruma ihtiyaç duymayacak düzeyde olduğunu, bunun bir istisnası olmadığını, ödemenin kim tarafından veya hangi koşullarda yapıldığının bir önemi olmadığını” iddia ediyor.

Mükellefler ise; “borçlunun gıyabında gerçekleşen bu tür ödemenin kendilerine kanun ile tanın hakkın gasbı ve suiistimali olduğu, yasa koyucunun zamanaşımı hükmünün tüm unsurlarını bilerek vaz ettiğini, memurların kişisel ve idari sorumluluktan kurtulmak amacıyla borçlunun gıyabında ve onun hilafına işlem tesis edemeyeceklerini, bu eylem ve işlemin hukuk tarafından himaye edilemeyeceğini, eğer buna hoşgörü gösterilirse, idarenin bireyler adına onların gıyaplarında gerçekleştirebileceği çok sayıda eylem ve işleme emsal oluşturabileceğini, nitekim bu işlem bazında zamanaşımının fiilen hükümsüz kılınabileceğini, idarenin görevinin kanun hükümlerini işlevsiz hale getirmek değil işler kılmak olduğunu, bu uygulamaya sonuç itibariyle; zamanaşımı süresinin sembolik ödemelerle kesilmesinin bir hak gaspı olduğunu” savunmaktalar.

Yargı Kararları ve Uyuşmazlığın Akıbeti

Uyuşmazlığa konusuna emsal oluşturan bir davada, Danıştay 7. Daire idare tarafından zamanaşımını kesme maksatlı re’sen yapılan işlemlerin zamanaşımını kesmeyeceğine hükmetmiş, mükellef / borçlular lehine karar vermiştir.

Bu karardaki anlayışın genel olarak kabul edilmesi durumunda, vergi borcunun zamanaşımına uğramasını engellemek amacıyla memurlarca yapılan sembolik ödemelerin zamanaşımını kesmeyeceğini, bu konuda açılacak davaların mükellef lehine sonuçlanacağını öngörmek mümkündür. Elbette, bu konuda yeterli sayıda yargı kararı olmaması nedeniyle konunun gelişiminin dikkatle izlenmesinde yarar vardır.

Bu uyuşmazlık konusuna ilişkin gelişmeleri bildirmeye devam edeceğiz.