Malumdur ki
apartmanlarda kira karşılığı kapıcıların çalıştırılması sıkça karşılaşılan
durumlardan biridir. Genelde kapıcı dairesi diye adlandırılan apartmandaki bir
daire, hizmet akdine karşılık gelmek üzere verilmektedir. Kimi zaman bu bir
sözleşmeyle desteklenmekte kimi zaman ise; oturmaya müsaade edilmesi şeklinde
karşımıza çıkmaktadır. Elektrik, su gibi masraflara da katılmamak şeklinde
ortaya çıkan kapıcı dairesinin kiralanması mevzusu basite indirgenecek bir
durum değildir. Kapıcıların gördüğü hizmetler yasal düzenlemeye tabi
tutulmuştur.
Şöyle ki; 5449
Sayılı Konut Kapıcıları Yönetmeliği 3. Madde uyarınca; “Konut Kapıcısı, ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük
çaptaki onarımı, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımı, temizliği, bağımsız
bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliklerinin sağlanması,
kaloriferin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ve bakımı ve benzeri hizmetleri
gören kişiyi” ifade etmektedir.
Kapıcı ve
apartman arasında, işçi işveren arasındaki ilişkiye benzer bir ilişki
kurulmaktadır. Burada işveren; apartman yöneticisi veya kat malikleri olarak
karşımıza çıkarken, işçi de kapıcı olmaktadır.
Kapıcıya sırf görevinden kaynaklı olarak konut
verilmesi zorunlu değildir. Verilmiş ise de
bunun bir sözleşmeyle güvence altına alınması ve asgari koşullara sahip
nitelikte olması gerekmektedir. Konutun boşalması halinde de kat mülkiyeti
kanunu hükümleri uygulanır.
Sosyal
sigortalar kanunu uyarınca sigortalılar ile işveren arasındaki hak ve
yükümlülük işe alınma ile başlar. Sigortalılık yükümünden kaçınılamayacağı ve
vazgeçilemeyeceği için de buradan çıkan sonuç; kapıcıyla kira sözleşmesi yapılıyor olmasının sigortasız çalışmaya
cevaz vermeyeceği yönündedir.
Uzun süreden
beri apartmanlarda kapıcılık yapan ve kira geliri ödemediği için verdiği emeğe
uygun düşen bir ücret alamayan ve sigortası yapılmayan işçilerin yasal hakları
kaybolmamaktadır. Geriye dönük şekilde yapılacak olan hizmet tespitin yanında,
ödenmeyen ücretler ile kıdem ve ihbar tazminatlarının da alınması söz konusu
olabilmektedir.