Dolandırıcılık suçu “Malvarlığına Karşı Suçlar” bölümünde yer almaktadır. Dolandırıcılık suçuna Türk Ceza Kanunu’nun 157. Maddesinde yer verilmiştir.

Bu suça ilişkin verilecek ceza; “güven”, “irade özgürlüğü”, “malvarlığı değerinin korunması” kavramlarını korumaktadır.

Dolandırıcılık suçunun faili ve mağduru herkes olabilmektedir. Hatta nitelikli halde kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle demektedir, ancak “hileli davranış” bir temel unsur olduğuna göre, mağdurun bu hileli davranışı anlayabilecek durumda olması gerekmektedir.

Dolandırıcılık suçunda iki unsur önemlidir, bunlar; “hileli davranış” ve “aldatma kastı”dır. Hileli davranış, mağdurun gerçek hayatta yanlış bir inanışa sahip olmasını sağlayan bir haldir, Yargıtay’a göre de nitelikli bir yalandır.

Türk Ceza Kanunu 157. Maddesinde yer alan Dolandırıcılık suçuna verilecek ceza; bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıdır. Bu madde suçun temel halini düzenlemektedir. Burada hileli davranışla, kendisi ya da başkasına yarar sağlama halinden bahsedilmektedir.  158. Maddede ise cezayı artıran nitelikli hallerden bahsetmektedir; “Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle, kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle, kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle, kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle, kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle, basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında, serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle, banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla, sigorta bedelini almak maksadıyla, işlenmesi halinde ve kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi de iki yıldan yedi yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, (e), (f), (j) ve (k) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı üç yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.” Diyerek dolandırıcılık için verilecek cezanın nitelikli halleri olduğunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümlerine tabi olmadan hapis cezası alacağını öngörmektedir.

Dolandırıcılık suçunu ait 159. Maddede ise; cezayı azaltan hal düzenlenmiştir. Bu da hukuki bir ilişkiye dayanılarak tahsilat yapma amaçlı bir dolandırıcılık halinde şikâyet olursa 6 ay ile 1 yıl arası hapis cezası veya adli para cezasını öngörmektedir.

“Şahsi Cezasızlık Sebebi Veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep

Madde 167 - Yağma ve nitelikli yağma hariç, bu bölümde yer alan suçların; Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. Bu suçların, haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi halinde; ilgili akraba hakkında şikâyet üzerine verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.”

Aradaki bağa istinaden cezanın indirilmesi veya cezanın azaltılması öngörülmüş bir yapı burada mevcuttur.

“Etkin Pişmanlık

Madde 168 – Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.”

Fiilin icra aşaması bittikten ve sonuçlandıktan sonra failin yaşadığı pişmanlık üzerine kullanılan bir kurum olan etkin pişmanlık halinde verilecek ceza indirilmektedir.

“Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması

Madde 169 - Hırsızlık, güveni kötüye kullanma ve dolandırıcılık suçlarının işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.”