Resmi belgede
sahtecilik suçu “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” bölümünde yer almaktadır. Resmi
Belgede Sahtecilik suçuna Türk Ceza Kanunu’nun 204 ve devamı maddelerinde yer
verilmiştir.
Bu suça
ilişkin verilecek ceza; “güven”, “resmi belgenin
sahihliği”, “inanılırlık” kavramlarını korumaktadır.
Resmi belgeye
dair incelenmesi gereken ilk madde Türk Ceza Kanunu 210. Madde; “Özel belgede sahtecilik suçunun konusunun,
emre veya hamile yazılı kambiyo senedi, emtiayı temsil eden belge, hisse
senedi, tahvil veya vasiyetname olması halinde, resmi belgede sahtecilik suçuna
ilişkin hükümler uygulanır.” diyerek özel belgede sahteciliğin konusu olan
kıymetli evrak var ise bunları resmi belge statüsünde kabul etmiştir. Devamında
yer alan ikinci fıkrada ise; “Gerçeğe
aykırı belge düzenleyen tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire veya diğer
sağlık mesleği mensubu, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır. Düzenlenen belgenin kişiye haksız bir menfaat sağlaması ya da
kamunun veya kişilerin zararına bir sonuç doğurucu nitelik taşıması halinde,
resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre cezaya hükmolunur.” Buna göre resmi
belgeyi düzenleyecek olan sağlık çalışanlarını da ayrıca cezalandırma yoluna
gitmiştir.
Türk Ceza
Kanunu 204. Maddesinde yer alan Resmi belgede sahtecilik suçunda 3 fail tanımı göze
çarpmaktadır. Bunlar; Resmi belgeyi
düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını kandıracak şekilde aldatan
veya sahte resmi belgeyi kullanan kişidir.
Resmi belgede
sahtecilik suçuna ilişkin verilecek ceza; 2
yıl 5 yıl arasıdır. Temel hali VUK 359/a-2 maddesine uyumlu düzenlenmiştir.
Ancak suçun nitelikli halleri mevcuttur. Öncelikle; “Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte
olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren,
gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu
görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır.” Diyerek kamu görevlisi olmayı
nitelikli bir suç işleme hali olarak öngörmüştür. Bunun yanında “Resmi belgenin, kanun hükmü gereği
sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde,
verilecek ceza yarısı oranında artırılır.”
Türk Ceza
Kanunu 205. Madde gereğince; “Gerçek bir
resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi
halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Türk Ceza
Kanunu 206. Madde gereğince; “Bir resmi
belgeyi düzenlemek yetkisine sahip olan kamu görevlisine yalan beyanda bulunan
kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya
adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Kanun koyucu
suçun temel halini belirtmiş ve bunun yanında ayrı maddeler de düzenleyerek
resmi belgenin yok edilmesi, resmi belge için yalan beyan verme hallerini de
cezalandırmıştır.
Türk Ceza
Kanunu 211. Madde gereğince de; “Bir
hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi
amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.” diyerek
birçok suçta yapılan hukuki bir ilişki veya alacak mevzu burada da zikredilmiş
ve cezayı azaltan hal olarak hükme işlenmiştir.
Türk Ceza
Kanunu 212. Maddeye de içtima hükmü eklenmiştir. Bu madde hükmüne göre resmi
veya özel belgede sahtecilik hali olduğunda bu suçun yanında işlenen suça
ilişkin cezanın da verilmesi öngörülmüştür. Örneğin; resmi belgede sahtecilik
suçunun yanında zimmet suçu da işlendiği vakit bu iki suçta ayrı ayrı hüküm
kurulacaktır.
Kamu güvenine
yönelik bir suç olduğu için, re’sen kovuşturulan bir suçtur.