Mala zarar verme suçu “Malvarlığına Karşı Suçlar” bölümünde yer almaktadır. Mala zarar verme suçuna Türk Ceza Kanunu’nun 151. Maddesinde yer verilmiştir.

Bu suça ilişkin verilecek ceza; “mülkiyet hakkı” “aynî haklar” kavramlarını korumaktadır.

Hırsızlık suçu zilyetliğe karşı işlenen bir suçken mala zarar verme suçu mülkiyete karşı işlenen bir suç olarak karşımıza çıkmaktadır. Mala zarar verme suçundaki mal kavramı; az da olsa değeri olan bir maddi veya manevi değerleri ifade etmektedir. Değeri olmayan veya mal yerine koyulamayacak varlıklara karşı işlenen suçlara mala zarar verme suçu işlenemez. Örneğin; herhangi bir kalemin kırılması veya bir cesede verilecek zarar mala zarar verme suçunu oluşturmaz. Ancak bir hatıranın ürünü olan bir mala verilecek zarar bir kalem dahi olsa bu suç söz konusu olacaktır.

Kanunumuza göre “hayvanlar” mal olarak tanımlandığından, bir hayvana karşı işlenen zarar verme, bozma, kırma veya dökme hareketleri bu suçu oluşturmaktadır.

Türk Ceza Kanunu 151. Maddesinde yer alan Mala Zarar Verme suçuna ilişkin verilecek ceza 4 ay ile 3 yıl arası hapis veya adli para cezasıdır. 152. Maddede de mala zarar verme suçunun nitelikli halini düzenlemektedir. İki fıkra olarak düzenlenmiştir. İlk fıkraya göre; “Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında, yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında, devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında, sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında, grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında, siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında, sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak, işlenmesi halinde, fail hakkında bir yıldan altı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”

İkinci fıkraya göre ise; “Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle, radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak, işlenmesi halinde, verilecek ceza iki katına kadar artırılır.”

T.C. Anayasası’nda mala zarar verme suçuna özgü bir düzenleme olmamakla birlikte, mülkiyet hakkı önemli bir yer arz etmektedir. Mala zarar verme suçunun konusu da mülkiyeti koruduğundan anayasal düzende böyle bir koruma sağladığı söylenebilir.

Bu bölümün sonunda ortak hükümler niteliğinde düzenlemeler vardır. Bunlar; Şahsi Cezasızlık Sebepleri veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektirir Şahsi Sebepler, Etkin Pişmanlık ve Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanmasıdır. Buna göre;

“Şahsi Cezasızlık Sebebi Veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep

Madde 167 - Yağma ve nitelikli yağma hariç, bu bölümde yer alan suçların; Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, zararına olarak işlenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz. Bu suçların, haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi halinde; ilgili akraba hakkında şikâyet üzerine verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.”

Aradaki bağa istinaden cezanın indirilmesi veya cezanın azaltılması öngörülmüş bir yapı burada mevcuttur.

“Etkin Pişmanlık

Madde 168 – Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Etkin pişmanlığın kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önce gösterilmesi halinde, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.”

Fiilin icra aşaması bittikten ve sonuçlandıktan sonra failin yaşadığı pişmanlık üzerine kullanılan bir kurum olan etkin pişmanlık halinde verilecek ceza indirilmektedir.

“Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbiri Uygulanması

Madde 169 - Hırsızlık, güveni kötüye kullanma ve dolandırıcılık suçlarının işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.”

Mala zarar verme, takibi, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı bir suçtur.