Siyasal
Hakların Kullanılmasının Engellenmesi suçu “Hürriyete Karşı Suçlar” bölümünde
yer almaktadır. Türk Ceza Kanunu 114. Madde bu suçu düzenlemektedir.
Bu suça
ilişkin verilecek ceza; “kamusal varlık ve
menfaatlerin” korunmasına yöneliktir. Anayasal bir hak da olan siyasi
yaşama girmek ve siyasi faaliyetlerden yararlanmak, siyasi hak ve ödevlere
sahip olmak konularının engellenmesi bu suçun konusunu oluşturur.
T.C
Anayasası’nda Siyasi Haklar ve Ödevler başlığı altında bulunan; Vatandaşlık,
Seçme-Seçilme, Siyasi Faaliyette Bulunma, Siyasi Partilere Girme, Kamu
Hizmetlerine Girme, Vatan Hizmeti ve Başvurma Hakları’nın engellenmesi durumu
meydana geldiğinde bu suç oluşmuş olmaktadır. Ancak siyasi haklardan mahrum
bırakılmış birinin bu suçun mağduru olması mümkün değildir.
Türk Ceza
Kanunu 114. Maddede yer alan Siyasal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi
suçuna ilişkin verilecek ceza 1 yıl ile
3 yıl arasıdır. Bu suç kural olarak ani bir suçtur ancak kesintisiz şekilde
işlenmesi de mümkündür.
“Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka
aykırı başka bir davranışla bir siyasi partinin faaliyetlerinin engellenmesi
halinde, iki yıldan beş yıla kadar
hapis cezasına hükmolunur.” hükmüyle maddenin
nitelikli halinden söz edilmektedir. Nitelikli halde söz edilen mağdur; siyasi
parti olabilmektedir. Bu da herhangi bir siyasi parti olabilir, varlığı sona
ermemiş veya feshedilmemiş olması yeterlidir. Burada hukuka aykırı davranış
için kastedilen bir siyasi parti faaliyetinin engelleniyor olmasıdır.
Ortak Hükümler
başlığını taşıyan Türk Ceza Kanunu 119. Madde; İçerisinde “Siyasal Hakların
Kullanılmasının Engellenmesi” suçunu da barındıran suçların, “Silahla, Kişinin kendisini tanınmayacak bir
hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, Birden fazla
kişi tarafından birlikte, Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin
oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, Kamu görevinin sağladığı nüfuz
kötüye kullanılmak suretiyle, işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat
artırılır.” hükmüyle genel bir nitelikli hal belirtilmiştir. Aynı şekilde “Bu suçların işlenmesi sırasında kasten
yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi
durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.” hükmü
de gerçek içtima halinin uygulanacağını bize göstermektedir.